Czym różni się cena brutto od ceny netto?
Cena brutto to cena netto powiększona o podatek VAT. Znam co najmniej kilka osób, którym te pojęcia się mieszają. Więc na początek coś z mnemotechniki. Najprostsze skojarzenie: cena netto jest goła, szczuplutka natomiast cena brutto jest grubo ubrana w VAT-owaną kurtkę.
W polskim prawie podatkowym mamy do czynienia z różnymi stawkami podatku VAT: stawka podstawowa to 23%, stawki obniżone: 5% i 8%. Przypisywanie właściwych stawek do produktów nie zawsze jest jasne czy logiczne. W literaturze przedmiotu często pojawia się przykład podatku VAT na pączki - w zależności od tego, czy paczek jest dietetyczny czy zwykły i jaki jest termin przydatności do spożycia, stawka podatku może wynosić 5, 8 lub 23%. W przypadku musztardy podatek wynosi 23% ale sosu musztardowego już tylko 8%. W przyszłym roku (2020) ma powstać nowa matryca podatku VAT, opierająca się na nomenklaturze scalonej (CN). W nowym systemie produkty będą przyporządkowywane do danego działu w systemie CN, np. pieczywo, owoce, mięso itd. Z ważnych zmian w podatku VAT: od 11 listopada 2019 roku zmniejszono podatek VAT z 23 do 5% na e-booki i prasę elektroniczną.
Jak obliczyć cenę netto?
W przypadku faktur kosztowych nic obliczać nie trzeba, mamy podaną cenę netto, brutto i kwotę VAT w odpowiednim miejscu dokumentu. W przypadku paragonów będziemy mogli odliczyć VAT jedynie wtedy, gdy te paragony są równocześnie fakturami, a więc zawierają numer NIP odbiorcy i wszystkie niezbędne informacje, w tym kwoty netto i brutto. Tu również nie ma więc problemu. Jeśli to my wystawiamy fakturę, to aby obliczyć cenę netto musimy wykonać proste działanie matematyczne: dzielimy kwotę brutto przez stawkę podatkową według następującego schematu:
- cena brutto/ 1,23 dla 23%
- cena brutto/ 1,05 dla 5%
- cena brutto/ 1,08 dla 8%
Przykładowo: cena brutto 1968 zł podzielona przez 1,23, da nam cenę netto równą 1600 zł.
W drugą stronę, to znaczy przeliczając ceną netto na brutto, mnożymy cenę brutto przez 1,23 dla 23% i analogicznie razy 1,05 i 1,08 dla stawek 5 i 8 procent.
Pamiętajmy, że prawidłowo wystawiona faktura zawiera między innymi: nazwę towaru lub usługi, jednostkę miary, ilość, cenę jednostkową, wartość, stawki podatku VAT, sumę wartości netto z podziałem na poszczególne stawki VAT, kwotę podatku VAT z podziałem na stawki i wartość brutto, również z podziałem na stawki. Kwotę ogółem należy napisać również słownie. Ważne: kwoty podatku zawsze podajemy w złotych (nawet jak faktura jest wystawiona w obcej walucie), a kwoty wykazane na fakturze zaokrąglamy do pełnych groszy.
Manipulacja marketingowa
Salony samochodowe na swoich stronach internetowych bardzo lubią podawać ceny netto samochodów. Podobnie sklepy tzw. hurtowe. Możemy dość łatwo ulec marketingowej manipulacji. Cena którą widzimy, może okazać się inna, niż sobie założyliśmy. Wiedza o obliczaniu ceny netto i brutto należy do grupy podstawowej wiedzy ekonomicznej. Zrozumienie filozofii obliczania ceny netto uchroni nas od wielu kłopotów natury finansowej.