O obowiązku posiadania ubezpieczenia OC mówi ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym (UFG) i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK). Określa ona również wysokość kar za brak polisy OC oraz tryb ich nakładania i egzekwowania. Jakie są konsekwencje za brak ważnego OC?
Co grozi za brak ważnej polisy OC?
Kontrolą spełniania obowiązku posiadania OC oraz nakładaniem na właścicieli pojazdów kar oraz ich egzekwowaniem zajmuje się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Kara za brak OC uzależniona jest od wysokości płacy minimalnej, która w 2023 roku wzrosła dwukrotnie. Od 1 lipca do 31 grudnia 2023 roku wynosi ona 3600 zł brutto. Tym samym wzrosły też stawki opłaty za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC. Wysokość kary jest uzależniona od rodzaju pojazdu oraz tego, jak długo był on nieubezpieczony. Konieczność zapłaty kary występuje już po 1 dniu bez OC.
- 100% kwoty zapłacą właściciele pojazdów, którzy nie mieli ważnego ubezpieczenia przez okres dłuższy niż 14 dni,
- 50% kwoty zapłacą właściciele pojazdów, którzy nie posiadali OC od 4 do 14 dni,
- 20% kwoty zapłacą osoby, które nie posiadały OC od 1 do 3 dni.
Biorąc pod uwagę rodzaj pojazdu:
- w przypadku samochodów osobowych – kara wynosi równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (brutto),
- w przypadku samochodów ciężarowych, ciągników i autobusów – kara wynosi równowartość trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- w przypadku pozostałych pojazdów (np. motocykli) – kara wynosi równowartość 1/3 minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ile wynosi kara za brak OC?
Jako że kara za brak OC jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, kwoty te zmieniają się co roku. W roku 2023 kary wzrosły dwukrotnie, ponieważ również wynagrodzenie minimalne wzrosło dwukrotnie. Od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 roku wynosiło ono 3490 zł brutto, a od 1 lipca do 31 grudnia 2023 roku 3600 zł brutto. W drugim półroczu 2023 roku opłata za brak OC powyżej 14 dni wynosi więc:
- w przypadku samochodów osobowych – 7200 zł,
- w przypadku samochodów ciężarowych – 10800 zł,
- w przypadku pozostałych pojazdów – 1200 zł.
Jak wspomnieliśmy wyżej, nawet za 1 dzień bez ubezpieczenia UFG może nałożyć karę. Biorąc pod uwagę fakt, że brak ubezpieczenia od 1 do 3 dni to 20% pełnej opłaty karnej, w przypadku samochodu osobowego jest to 1440 zł. Ubezpieczenie należy wykupić najpóźniej w dniu rejestracji samochodu, przed wyjazdem autem na drogę. Jeśli kierowca nie posiadający ważnej polisy spowoduje wypadek lub kolizję, UFG wypłaci osobie poszkodowanej odszkodowanie i będzie dochodzić zwrotu tych pieniędzy w ramach regresu ubezpieczeniowego. Do odpowiedzialności może być pociągnięty nie tylko właściciel pojazdu, ale też kierowca, który spowodował wypadek, jeśli prowadził pożyczone i nieubezpieczone auto.
Kiedy Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny naliczy karę za brak OC?
Każdy pojazd mechaniczny, który jest zarejestrowany w Polsce, musi mieć ważne ubezpieczenie OC. UFG posiada w swojej bazie informacje o wszystkich pojazdach, może więc szybko ustalić, czy samochód jest ubezpieczony, czy też nie. Informacje o braku ubezpieczenia mogą przekazać do UFG również takie organy jak policja, straż graniczna, Inspekcja Transportu Drogowego, czy też organy zajmujące się rejestracją pojazdów. UFG nalicza karę tylko za rok, w którym została przeprowadzona kontrola. Więcej na temat kar za brak OC można przeczytać na stronie: https://tuz.pl/ekspert-radzi/kara-za-brak-oc-w-2023/.
Czy można uniknąć kary za brak ubezpieczenia OC?
Brak ważnego OC nie zawsze jest celowym działaniem. Często wynika z nieznajomości przepisów. Właściciele nieużytkowanych pojazdów, które są niesprawne technicznie, często uważają, że nie muszą kupować polisy OC, jeśli auto nie porusza się po drogach. Nie jest to jednak prawda. OC należy kontynuować aż do czasu wyrejestrowania samochodu, niezależnie od tego, czy jest on użytkowany. Również nabywcy używanych aut nie zawsze są świadomi tego, że mogą korzystać z polisy poprzedniego właściciela tylko do końca okresu obowiązywania umowy ubezpieczeniowej. Po jej zakończeniu ubezpieczenie automatycznie wygasa, a nowy właściciel pojazdu musi wykupić własną polisę.
Osoby, które mają trudną sytuację finansową, mogą liczyć na zmniejszenie wysokości kary, czy też rozłożenie jej na raty. We wniosku należy dokładnie opisać swoją sytuację, dołączając między innymi zaświadczenie lekarskie, informacje o dochodach lub zaświadczenie z urzędu pracy o pozostawaniu bezrobotnym, protokół o stanie majątkowym, czy inne informacje poświadczające trudną sytuację finansową. W szczególnych sytuacjach, takich jak przewlekła choroba, czy też utrata majątku w wyniku nieprzewidzianych zdarzeń (pożar, powódź, itp.) UFG może całkowicie zrezygnować z kary za brak OC.
