Choć nie wszyscy doświadczają problemów związanych z zębami mądrości, u wielu osób ich obecność może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, takich jak stłoczenie zębów, infekcje, próchnica, przewlekłe bóle czy uszkodzenia sąsiednich zębów. Omówimy dziś wskazania do ekstrakcji ósemek, przebieg zabiegu oraz potencjalne powikłania z nimi związane i sposób reagowania na nie.
Dlaczego usuwa się zęby mądrości?
Według aktualnej wiedzy medycznej i obowiązujących zaleceń ósemki warto wyrywać nawet, gdy nie powodują problemów w jamie ustnej. Przeprowadza się to w ramach działania prewencyjnego. Najlepiej na ekstrakcję ósemek decydować się w wieku nastoletnim lub we wczesnej dorosłości. Ponadto, ekstrakcja ósemek może być konieczna z różnych powodów, które często wynikają z ich specyficznej lokalizacji i warunków anatomicznych pacjenta.
Najczęstsze wskazania do ekstrakcji ósemek to:
-
zęby zatrzymane
Ósemki często pozostają zatrzymane w kości szczęki lub żuchwy, co oznacza, że nie wyrzynają się w pełni. Zatrzymane zęby mogą powodować przewlekłe stany zapalne, ból i infekcje. Dodatkowo, mogą naciskać na korzenie sąsiednich zębów, prowadząc do ich uszkodzenia i osłabienia. Zęby zatrzymane częściowo (czyli tylko częściowo wyrżnięte) wystają z dziąsła jedynie w części, przez co są trudne do utrzymania w higienie i często podlegają procesom chorobowym.
-
za mało miejsca w łuku zębowym
Często zdarza się, że w jamie ustnej nie ma wystarczającej ilości miejsca na wyrznięcie się ósemek. W rezultacie zęby te mogą wyrzynać się pod nieprawidłowym kątem, powodując nacisk na siódemki i prowadząc do ich przesunięć oraz niepożądanego stłoczenia. Może to wywoływać dyskomfort, a nawet ból, a także komplikować higienę jamy ustnej, co zwiększa ryzyko próchnicy i chorób przyzębia. Ma to generalny negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia jamy ustnej. Szczególnie bolesne może być tzw. wyrzynanie dopoliczkowe.
-
próchnica i choroby przyzębia
Ze względu na swoje położenie w jamie ustnej zęby mądrości są trudne do dokładnego mycia, co często skutkuje rozwojem próchnicy. Zdarza się, że obok zajętej procesami chorobowymi ósemki pojawia się ropień lub torbiel zębopochodna. Ósemki są też bardziej podatne na choroby przyzębia, które mogą prowadzić do zapalenia dziąseł, a w skrajnych przypadkach nawet do zapalenia okostnej.
-
leczenie ortodontyczne
Ekstrakcja zębów może być częścią planu leczenia ortodontycznego.
Czy usuwanie ósemek boli?
Wokół tematu ekstrakcji zębów mądrości narosło wiele mitów, które często sprawiają, że pacjenci odkładają ten zabieg na później, doprowadzając do sytuacji, kiedy zęby usuwane są w dopiero w czasie rozwinięcia się dotkliwego incydentu bólowego powodowanego silnym stanem zapalnym. Przy współczesnym stanie wiedzy, techniki chirurgicznej i skutecznego znieczulania zabieg ekstrakcji ósemek jest całkowicie bezbolesny i odbywa się we w pełni kontrolowanych warunkach. Owszem, po zabiegu może wystąpić ból, ale dostępne środki bólowe są w stanie sobie z nim skutecznie poradzić.
Jak wygląda ekstrakcja ósemek?
W ramach przygotowania do zabiegu wykonuje się zdjęcie rentgenowskie (RTG) lub tomografię komputerową (CBCT), aby dokładnie ocenić położenie zębów, ich korzeni oraz relacje z otaczającymi strukturami (między innymi nerwami). Najczęściej stosowane jest znieczulenie miejscowe. W niektórych przypadkach, zwłaszcza u pacjentów z dużym lękiem, stosuje się sedację doustną, wziewną (podtlenek azotu) lub dożylną. Rzadziej, w szczególnie trudnych przypadkach, konieczne może być zastosowanie narkozy, czyli znieczulenia ogólnego.
Jeśli ząb jest zatrzymany (niewyrżnięty), chirurg wykonuje nacięcie dziąsła, aby uzyskać dostęp do zęba. Często konieczne jest usunięcie niewielkiej ilości kości wokół zęba, co ułatwia jego ekstrakcję. Wykonuje się to za pomocą narzędzi chirurgicznych. Ząb często dzielony jest na mniejsze części, co ogranicza traumatyzację tkanek sąsiednich. Po usunięciu zęba mądrości, dziąsło zostaje starannie zszyte, aby wspomóc proces zasklepiania się zębodołu oraz gojenia. Używa się szwów rozpuszczalnych lub nierozpuszczalnych, które są usuwane po kilku dniach. Najczęściej zdjęcie szwów nierozpuszczalnych odbywa się po 7 dniach od ekstrakcji. Często lekarz decyduje o zaordynowaniu antybiotyku (jest to zazwyczaj amoksycylina lub klindamycyna, a kuracja przeważnie trwa tydzień).
Przygotowanie do zabiegu ekstrakcji ósemek – co trzeba wiedzieć?
Na etapie planowania zabiegu ekstrakcji ósemek pacjent musi przekazać chirurgowi informacje o wszystkich przyjmowanych lekach oraz ewentualnych alergiach. To szczególnie ważne w przypadku leków wpływających na procesy krzepnięcia krwi. Czasami konieczna jest modyfikacja dawki, czasowe odstawienie leku lub zamiana na inny lek. Takie decyzje podejmuje zazwyczaj lekarz prowadzący, który leczy chorobę podstawową pacjenta, na przykład kardiolog. Kluczową informacją są również ewentualne alergie na środki znieczulające.
W dniu zabiegu, jeśli planowane jest znieczulenie ogólne lub sedacja, pacjent powinien być na czczo przez co najmniej 6-8 godzin.
Postępowanie po ekstrakcji ósemek
Po usunięciu ósemki należy stosować się do wszystkich zaleceń, które przekazał pacjentowi lekarz wykonujący zabieg i personel kliniki. Do najważniejszych z nich należą zazwyczaj:
-
bezwzględny odpoczynek w dobie po zabiegu,
-
unikanie wysiłku fizycznego i intensywnej aktywności fizycznej co najmniej do czasu zdjęcia szwów i towarzyszącej kontroli,
-
spożywanie miękkich półpłynnych pokarmów o chłodnej i letniej temperaturze przez kilka pierwszych dni po zabiegu,
-
unikanie picia gorących napojów przez pierwszych kilka dni po zabiegu
-
zaniechanie płukania ust przez 24 godziny po ekstrakcji,
-
nie dotykanie gojącego się zębodołu językiem, palcami ani żadnymi przedmiotami (typu wacik),
-
zachowanie wzmożonej dbałości o higienę jamy ustnej, w tym płukanie płynami pozabiegowymi z zawartością chlorheksydyny (Uwaga! Trzeba pamiętać, aby płukania nie wykonywać w pierwszej dobie po zabiegu)
-
przyjmowanie antybiotyku, jeśli został przepisany (Uwaga! Nie wolno przerywać przed czasem kuracji, nawet jeśli pacjent czuje się dobrze a ból ustąpił. Samowolne skracanie zaleconych przez lekarza kuracji antybiotykowych może skutkować rozwojem szczepów bakterii antybiotykoopornych.)
Powikłania po ekstrakcji ósemek
Choć ekstrakcja ósemek jest zabiegiem planowym i uważanym za bardzo bezpieczny, czasami mogą wystąpić pewne powikłania, których świadomość warto mieć. Są to między innymi suchy zębodół, nadmierne krwawienie czy infekcje. Powikłania po ekstrakcji ósemek nie różnią się w istotny sposób od możliwych do powikłań po ekstrakcji innych zębów stałych i współczesna stomatologia ma skuteczne metody radzenia sobie z nimi.
Suchy zębodół – co to jest
Suchy zębodół (znany również jako alveolitis sicca) to bolesne powikłanie, które może wystąpić po ekstrakcji zęba, między innymi ósemki. Jest to stan zapalny wyrostka zębodołowego, który występuje, gdy skrzep krwi w zębodole (miejscu po usuniętym zębie) ulega rozpadowi lub nie tworzy się prawidłowo. Skrzep krwi jest niezbędny do prawidłowego gojenia się rany, ponieważ chroni kość i nerwy znajdujące się w zębodole. Leczenie suchego zębodołu odbywa się w gabinecie stomatologicznym (chirurgicznym). Polega przede wszystkim na czyszczeniu zębodołu oraz podawaniu do niego leku.
Ekstrakcja ósemek, mimo że może wydawać się skomplikowana, jest rutynowym zabiegiem, który przynosi znaczące korzyści zdrowotne i poprawia komfort życia pacjentów. Wczesne wykrycie problemów związanych z zębami mądrości oraz odpowiednie postępowanie po zabiegu są kluczowe dla skutecznego leczenia i szybkiego powrotu do zdrowia. Jeśli planujesz usuniecie ósemki, nie bój się i nie zwlekaj. Konsultacja w klinice ortognatycznej Ortognatyka pozwoli rozwiać Twoje wątpliwości i odpowiednio przygotować się do zabiegu.
